آشنایی با انواع تست هپاتیت: هر آنچه که باید بدانید!
هپاتیت به التهاب کبد گفته میشود که میتواند به دلایل مختلفی اعم از بیماریهای ویروسی، مصرف الکل، داروها، سموم و بیماریهای خودایمنی ایجاد شود. التهاب میتواند باعث آسیب به سلولهای کبد و کاهش عملکرد طبیعی این عضو حیاتی بدن شود. کبد مسئول بسیاری از وظایف حیاتی است، از جمله سمزدایی بدن، تولید پروتئینهای مهم، ذخیرۀ انرژی، و کمک به هضم غذا. هپاتیت انواع مختلفی دارد و برای درمان، نخست باید نوع آن شناسایی شود. در ادامه با تستهای تشخیصی هپاتیت و درمان آن آشنا شوید.
انواع بیماری هپاتیت را بشناسید
1) هپاتیت ویروسی
- هپاتیت A: یک ویروس واگیردار است که از طریق مصرف غذا یا آبِ آلوده به ویروس، منتقل میشود.
- هپاتیت B: این ویروس از طریق تماس با خون یا مایعات آلودۀ بدن (رابطۀ جنسی محافظتنشده، تزریق با سرنگ مشترک، و انتقال از مادر به نوزاد) سرایت میکند.
- هپاتیت C: این بیماری هم مانند نوع B از طریق خون منتقل میشود.
- هپاتیت D: این ویروس در افرادی که به هپاتیت B آلوده هستند، باعث ایجاد عفونت شدیدتری میشود.
- هپاتیت E: این نوع هپاتیت نیز از طریق مصرف آب یا غذای آلوده منتقل میگردد.
2) هپاتیت الکلی
مصرف طولانیمدت مشروبات الکلی میتواند باعث التهاب و آسیب به کبد و در نهایت سیروز کبدی شود.
3) هپاتیت خودایمنی
در بعضی از افراد، سیستم ایمنی بدن بهاشتباه به اعضای داخلی مانند کبد حمله میکند و به آن آسیب میزند.
4) هپاتیت ناشی از داروها و سموم
برخی داروها و سموم میتوانند باعث التهاب یا نارسایی کبد شوند.
هپاتیت چه نشانههایی دارد؟
علائم هپاتیت بسته به نوع و شدت التهاب متفاوت است، اما برخی از علائم مشترک عبارتاند از:
- زردی (یرقان): زردی پوست و سفیدی چشمها بهدلیل تجمع بیلیروبین در خون
- احساس درد در ناحیۀ بالای شکم (زیر دندهها)
- احساس خستگی شدید و ضعف عمومی حتی پس از استراحت
- از دست دادن اشتها و داشتن احساس تهوع
- ادرار تیره و مدفوع روشن؛ ناشی از تجمع مواد زائد در بدن
- تب و لرز؛ بهخصوص در مراحل اولیۀ عفونت
هپاتیت چگونه تشخیص داده میشود؟
با آزمایش خون، سونوگرافی و نمونهبرداری از کبد میتوان بیماری هپاتیت را تشخیص داد. در ادامه با انواع تست هپاتیت آشنا شوید.
تستهای تشخیص هپاتیت A
- Anti-HAV IgM: این آزمایش به شناسایی آنتیبادیهای IgM میپردازد، که در برابر ویروس هپاتیت A تولید میشوند،.
- Anti-HAV IgG: این تست آنتیبادیهای IgG را شناسایی میکند که به معنای مواجهۀ قبلی با ویروس است.
تستهای تشخیص هپاتیت B
آزمایش hbc به منظور تشخیص هپاتیت B انجام میشود و شامل چندین تست مختلف است:
آزمایش آنتیژن سطحی هپاتیت B (HBsAg) برای شناسایی ویروس هپاتیت B در خون انجام میشود. اگر این آنتیژن در خون فرد وجود داشته باشد، نشاندهندۀ عفونت فعال است.
آزمایش hbsab برای ارزیابی سطح آنتیبادیهای مربوط به بیماری هپاتیت B انجام میشود و اغلب برای بررسی ایمنی فرد پس از واکسیناسیون یا بهبودی از عفونت استفاده میشود. اگر سطح آنتیبادیها در خون بالا باشد، نشاندهندۀ ایمنی در برابر هپاتیت B است و فرد بهاحتمال زیاد در برابر عفونت مجدد مقاوم است. این تست بهویژه برای ارزیابی واکنش به واکسن هپاتیت B کاربرد دارد و میتواند در افرادی که در معرض خطر عفونت هستند یا برای غربالگری در دوران بارداری مورد استفاده قرار گیرد.
تستهای هپاتیت C
آنتیبادیهای هپاتیت C (Anti-HCV): این آزمایش برای شناسایی آنتیبادیهای ضدویروس هپاتیت C استفاده میشود. نتیجۀ مثبت، نشاندهندۀ ابتلای قبلی به ویروس است، اما نمیتواند تمایز بین عفونت فعال و غیرفعال را تشخیص دهد.
RNA ویروس هپاتیت C (HCV RNA): این تست برای تشخیص وجود ویروس در خون و میزان آن به کار میرود و برای تأیید عفونت فعال و تعیین پاسخ به درمان استفاده میشود.
به همین شیوه برای تشخیص انواع دیگر هپاتیت، از روشهای تست آنتیبادی و شناسایی RNA در بدن استفاده میشود. در کنار تستهای آزمایشگاهی، سونوگرافی و بیوپسی کبد به پزشکان کمک میکند تا شدت بیماری را بهتر ارزیابی کنند.
بیماری هپاتیت چطور درمان میشود؟
درمان هپاتیت بستگی به نوع آن دارد:
- هپاتیت A: اغلب خودبهخود بهبود مییابد و درمان خاصی نیاز ندارد.
- هپاتیت B و C: داروهای ضدویروس برای کاهش بار ویروسی و جلوگیری از پیشرفت بیماری استفاده میشوند.
- هپاتیت الکلی: مصرف الکل باید بهطور کامل قطع شود.
- هپاتیت خودایمنی: داروهای سرکوبکنندۀ سیستم ایمنی تجویز میشوند.
در صورت عدم بهبود بیماری و ایجاد سیروز یا سرطان کبد، ممکن است انجام جراحی و پیوند کبد توسط پزشک توصیه شود.
چطور میتوان از ابتلا به هپاتیت پیشگیری کرد؟
همواره گفته شده است که پیشگیری بهترین درمان است. با انجام روشهای زیر از ابتلا به انواع بیماری هپاتیت جلوگیری کنید:
- واکسیناسیون: واکسنهای موجود میتوانند از ابتلا به هپاتیت A و B جلوگیری کنند.
- آگاهی از روشهای انتقال: آگاهی از روشهای انتقال ویروسهای هپاتیت (مانند استفاده از سرنگهای مشترک یا رابطۀ جنسی محافظتنشده) میتواند از ابتلا به بیماری جلوگیری کند.
- عدم مصرف الکل: کاهش یا قطع مصرف الکل میتواند از بروز هپاتیت الکلی جلوگیری کند.
- پرهیز از مصرف خودسرانۀ داروها یا ترکیبات شیمیایی و گیاهی که از سلامت و عوارض آنها اطمینان ندارید.
سخن پایانی
در این مطلب با تستهای تشخیصی هپاتیت آشنا شدیم. هپاتیت یک بیماری التهابی کبد است که میتواند ناشی از ویروس، بیماریهای خودایمنی، مصرف زیاد الکل یا مسمومیت دارویی باشد. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتوان به کاهش عوارض و پیشگیری از مشکلات جدی مانند سیروز کبدی و سرطان کبد کمک کرد.
این بیماری با استفاده از آزمایش خون، تصویربرداری پزشکی و درصورت لزوم، نمونهبرداری از کبد قابل تشخیص است. پزشک باتوجه به نوع هپاتیت، درمانهای لازم را تجویز میکند.
هاوین مگ هیچ مسئولیتی در قبال صحت اطلاعات و اعتبار سایت و یا اشخاص معرفی شده ندارد.
